یکی از محبوب‌ترین راه‌های سرمایه گذاری، عضویت در صندوق‌های سرمایه گذاری است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌هند که بتوانند سهام‌های متفاوتی در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشند. در بازار سرمایه همیشه برای سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به عضویت در صندوق‌های سرمایه‌گذاری این سوال وجود دارد که کدام یک از صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله و صندوق‌های قابل معامله در بورس یا ETF را انتخاب کنند. در این مقاله از «کارگزاری حافظ» صندوق ETF و صندوق سرمایه گذاری غیرقابل معامله بررسی و به تفصیل جزئیات هر کدام بیان شده است. با ما همراه باشید تا بدانید کدام یک از این دو صندوق مناسب شماست.

صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) اشتراکات زیادی دارند. هر دو صندوق ترکیبی از دارایی‌های مختلف را در خود دارند و در عین حال هم هر دو صندوق روشی برای متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند.

اما تفاوت‌های اساسی بین نحوه سرمایه گذاری در این دو صندوق وجود دارد. صندوق‌های ETF مانند سهام قابل معامله هستند، در حالی که در صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله، واحدهای صندوق به جای معامله برای هر شخص صادر و در زمانی که مشتری تمایل به دریافت وجه سرمایه گذاری شده خود دارد واحد­های متعلق به او ابطال می­‌شود.

از طرف دیگر صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله نیز به طور فعال مدیریت می‌شوند، به این معنی که مدیر صندوق در مورد نحوه تخصیص دارایی در صندوق تصمیم می‌گیرد. اما صندوق ETF معمولا به صورت منفعلانه مدیریت می‌شود و به عبارت ساده‌تر به یک شاخص خاص بازار استوار است.

در واقع در صندوق‌­های سرمایه گذاری قابل معامله یا ETF واحد­های صندوق مورد معامله قرار گرفته و خریده یا فروخته می­‌شوند. اما صندوق‌­های غیر قابل معامله امکان خرید و فروش را نداشته و به جای خرید و فروش واحدهای صندوق، صادر و یا ابطال می‌شوند.

صندوق سرمایه گذاری غیرقابل معامله

صندوق سرمایه گذاری غیرقابل معامله صندوقی است که در آن دارایی و وجوه صندوق به مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌های مختلف اختصاص داده می‌شود. در این نوع صندوق‌ها، مدیران صندوق ترکیب سهم صندوق را برای رسیدن به اهداف خاص تغییر می‌دهند.

از طرف دیگر بسیاری از صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله هزینه یا کارمزد صدور و ابطال دریافت می‌کنند و در کنار این هزینه‌ها، هزینه مدیریت صندوق را هم از مشتریان خود می‌گیرند بنابراین می‌توان گفت هزینه سرمایه‌گذاری در این صندوق نسبت به صندوق ETF بالاتر است چون اساسا در این صندوق متخصصان و نیروی انسانی بیشتری به تحلیل بازار و داده‌ها می‌پردازند.

نکته دیگری که صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله را از صندوق‌های ETF متمایز کرده است، حجم بالای وجوه قابل سرمایه‌گذاری در این صندوق است.

صدور و ابطال در صندوق‌های غیرقابل معامله مستقیما بین سرمایه‌گذاران و صندوق انجام می‌شود و ارزش صدور و ابطال صندوق را نمی‌توان تا پایان روز کاری که ارزش خالص دارایی (NAV) مشخص شود، تعیین کرد.

چه کسی باید در صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله سرمایه گذاری کند؟

صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که می‌خواهند تنوع بالایی در سبد سهام خود داشته باشند. به عبارتی می‌توان گفت افرادی که عضو این صندوق‌ها می‌شوند ریسک‌پذیرتر هستند و تخصیص دارایی را بر اساس مشخصات ریسک خود تنظیم می‌کنند.

اما به طور کلی؛ صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله برای سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت و منفعلانه بسیار مناسب هستند.

چگونه می‌توان در صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله، سرمایه‌گذاری کرد؟

برای عضویت در صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله می‌‌توان لیست آنها را در سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران مشاهده و اطلاعات هر کدام را با دیگری مقایسه کرد. تا در نهایت بعد از انتخاب صندوق مدنظر، براساس اهداف سرمایه‌گذای خود، به سایت صندوقی که انتخاب شده رفته و در آن ثبت نام کرد.

فقط بهتر است در هنگام انتخاب صندوق مدنظر به هزینه‌ها و کارمزد این صندوق‌ها توجه کرد زیرا برخی از آنها هزینه‌های مختلفی دارند که می‌تواند بازده کلی سرمایه‌گذاری شما را تحت تاثیر قرار دهند.

اگر مایل هستنید با صندوق‌های سرمایه گذاری حافظ بیشتر آشنا شوید می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

صندوق سرمایه گذاری هدف حافظ

صندوق قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) کمی متفاوت هستند. صندوق‌های ETF از واحدهای اساسی سرمایه‌گذاری که در واقع مانند سهام هستند تشکیل شده‌اند. این به این معناست که قیمت و ارزش دارایی به طور منظم در صندوق ETF در طول روز تغییر می‌کند و انعطاف‌پذیرتر از صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله است.

در صندوق‌های ETF هم مانند صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله ممکن است لازم باشد سرمایه گذار، به صورت سالانه هزینه‌ای پرداخت کند که به آن نسبت هزینه می‌گویند؛ اما این هزینه اغلب در صندوق ETF  بسیار کمتر است. به علاوه، سرمایه‌گذار در صورت نیاز به فروش سرمایه‌های نگهداری شده در صندوق ETF می‌تواند بدون دغدغه مالیات بر سود سرمایه خود، واحدهایش را بفروشد.

چه کسانی باید در صندوق‌های ETF سرمایه گذاری کند؟

صندوق‌های ETF مناسب افرادی است که بیشتر به تخصیص دارایی علاقه دارند و کمتر به انتخاب سهام منفرد علاقه‌مند هستند. به طور کل باید گفت عضویت در صندوق‌های ETF برای کسانی مناسب است که به سرمایه‌گذاری بلند مدت علاقه‌مند هستند.

چگونه می‌توان در صندوق‌­های ETF سرمایه گذاری کرد؟

علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF می‌توانند با عضویت در هر کارگزاری چه به صورت حضوری و چه آنلاین، خدمات مدنظرشان را دریافت کنند.

برای عضویت در صندوق ETF می‌توان به راحتی بعد از ثبت نام و احراز هویت در سجام، عضو هر کارگزاری که خواستید بشوید و بعد از احراز هویت در سامانه‌های آنلاین، کد معاملات بورسی خود را دریافت کنید و در نهایت با استفاده از سامانه آنلاین معاملات به سرمایه‌گذاری بپردازید.

نکته مهمی که صندوق‌های ETF را نسبت به صندوق‌های غیرقابل معامله جذاب‌تر می‌کند کم بودن کارمزد خرید صندوق‌های ETF  است.

زمان معاملات صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري قابل معامله

نکته مهمی که سرمایه‌گذاران صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله باید در نظر بگیرند، زمان معاملات است. در تاریخ 31 مرداد 1400 اعلام شد که زمان‌بندی جلسه معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) از تاریخ 20 شهریور ماه 1400 تغییر خواهد کرد و پیش گشایش این معاملات ساعت 8 و 45 دقیقه و گشایش در ساعت 9 و حراج پیوسته هم از ساعت 9 تا 15 انجام خواهد شد.

شباهت‌های بین صندوق ETF و صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک

بیشترین شباهت بین صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق ETF در این است که هر دو صندوق می‌توانند روی انواع سرمایه درآمد ثابت، مختلط یا در سهام سرمایه‌گذاری شود. به عبارتی با عضویت در این صندوق‌ها، سرمایه‌گذار می‌تواند روی ده‌ها و حتی صدها گزینه سرمایه‌گذاری کند.

شباهت دیگر بین این دو صندوق این است که هر دوی آنها نسبت هزینه خود را شارژ می‌کنند و از سود یا بازدهی مشتریان خود کم می‌کنند.

تفاوت بین صندوق ETF و صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله

۱- مالکیت دارایی‌های اساسی

یکی از بزرگترین تفاوت‌ها بین صندوق‌های ETF در مقابل صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله، مالکیت دارایی‌های اساسی آنها است. یعنی وقتی واحد یک صندوق سرمایه گذاری غیرقابل معامله را خریداری می‌کنید، مالک یک قطعه از هر دارایی در صندوق می‌شوید. اما وقتی یک واحد از یک صندوق ETF را می‌خرید، این طور نیست.

صندوق‌های ETF از واحدهای اصلی به جای دارایی اصلی تشکیل شده است.

۲- صندوق‌های ETF مانند سهام معامله هستند، اما واحدهای صندوق‌های غیرقابل معامله، غیر قابل فروش هستند

توجه به این نکته بسیار مهم است که صندوق‌های سرمایه گذاری در بازار مانند سهام معامله نمی‌شوند.  در واقع تسویه حساب (تعیین قیمت و تعداد سهام خریداری شده) در پایان روز و براساس ارزش خالص دارای مشخص می‌شود. اما تجارت صندوق‌های ETF مانند سهام در مبادلات عمومی است و در طول روز معامله می‌شود.

از آنجا که صندوق‌های ETF مانند سهام معامله می‌شوند بنابراین به راحتی می‌توانید معاملات خاصی از جمله سفارشات محدود، سفارشات ضرر و زیان و انواع دیگر سفارشات معاملاتی را در آنها انجام دهید. به علاوه، وقتی فکر می‌کنید قیمت به نفع شماست، می‌توانید به معامله بپردازید. از طرف دیگر در این صندوق‌ها خالص ارزش دارایی یا همان NAV به صورت لحظه‌ای محاسبه می‌شود که این مساله یکی از محاسن این نوع صندوق‌هاست.

۳- تفاوت هزینه‌ها

به خاطر داشته باشید احتمالا با عضویت در صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله باید یک سری هزینه‌های اضافه هم پرداخت کنید. بنابراین در هنگام بررسی و انتخاب صندوق‌های غیرقابل معامله بهتر است هزینه‌هایی که هر صندوق دریافت می‌کند را به خوبی بررسی کنید.

نتیجه‌گیری

وقتی سرمایه‌گذاران به سمت سرمایه‌گذاری می‌روند، باید قبل از هر کاری گزینه‌های مختلف پیش روی خود را به خوبی ارزیابی کنند. سرمایه‌گذاران بهتر است با در نظر گرفتن سن خود، میزان ریسک‌پذیری و اهداف مالی کوتاه مدت و بلند مدت، در انتخاب از بین گزینه‌ها دقت بیشتری به خرج دهند.